خاطرات اردشیر زاهدی (یک)
كتاب حاضر جلد اول خاطرات اردشير زاهدي، فرزند سپهبد فضل الله زاهدي است. اگر چه اين خاطرات از دوران كودكي اردشير زاهدي آغاز ميشود بخش عمدهي آن دربارهي سرگذشت پدر او است كه به عنوان سپهبد ارتش از زمان رضاشاه در كنار او بود و به عنوان حامي و ياور نزديك سلطنت خدمت كرد و در كودتاي 1332، پس از سقوط دولت دكتر مصدق، به نخستوزيري منصوب شد. خاطرات به شيوهي گفتوگو و در يازده بخش با اين مباحث سامان يافته است: "نسب خانوادگي (از طرف مادر به مشيرالدوله پيرنيا و از طرف پدر به شيخ زاهد گيلاني)؛ ماموريتها و وظايف پدر (سپهبد فضلالله) در دورهي رضاشاه، بازداشت پدر به دست انگليسيها و تبعيد به فلسطين در دوران جنگ جهاني دوم و اشغال ايران به قصد تضعيف و بركناري رضاشاه، آزادي و بازگشت پدر، تولد و كودكي و تحصيلات اردشير در بيروت و آمريكا؛ اشتغال به عنوان معاون اصل 4 ترومن؛ روابط پدر (فضلالله) با دكتر مصدق در زمان نخستوزيري دكتر مصدق كه فضلالله زاهدي وزير كشور بود؛ نقش و عملكرد پدر و رويدادهاي اسفند 1331 و آشفتگي اوضاع بر اثر اختلاف مصدق و شاه؛ سرگذشت پدر در كودتاي 1332 كه با بركناري مصدق به نخستوزيري منصوب شد؛ عملكرد سپهبد زاهدي در مقام نخستوزيري كودتا؛ روابط شاه و سپهبد زاهدي كه اردشير رابط آنها بود؛ انتصاب اردشير زاهدي به مقام آجودان كشوري از سوي شاه، خاطرات اردشير زاهدي از ازدواج و طلاق شاه و ثريا؛ مسافرت شاه به آمريكا همراه ثريا پس از كودتاي 1332 و خاطرات اردشير زاهدي از اين سفر. ويراستار كتاب، در خصوص برخي از رويدادها، نقل قولهايي از راويان و شاهدان و منابع و اسناد ديگر در تاييد يا تكميل يا توضيح بيشتر به صورت زيرنويس آورده است. بخشي از خاطرات اين جلد به كودتاي 28 مرداد 1332 مربوط است كه در آن دوران اردشير 23 ساله، همچون دست راست و معتمد پدر كه به جاي دكتر مصدق به نخستوزيري منصوب شد، فعاليت داشت. اردشير زاهدي دربارهي اين رويداد معتقد است كه تعبير "كودتا" براي تغيير دولت دكتر مصدق صحيح نيست زيرا شاه از قدرت خود براي عزل رئيس الوزرا، استفاده كرد و به جاي دكتر مصدق، سپهبد فضلالله زاهدي را به نخستوزيري منصوب كرد. او همچنين معتقد است دولتهاي آمريكا و انگليس در اين رويدادها نقش و دخالتي نداشتند و حداكثر شايد در توطئه دست داشته باشند. بنابراين به نظر وي تغيير دولت به خواست و دستور شاه، توسط نظاميان وطنپرست و حمايت و استقبال مردم صورت گرفت. گفتني است نيمي از كتاب را اصل و ترجمهي اسناد محرمانهي وزارت خارجه انگليس مربوط به دوران نخستوزيري سپهبد فضلالله زاهدي همچنين اصل و ترجمهي اسناد وزارت خارجهي انگليس دربارهي اشغال ايران در جنگ جهاني دوم و دستگيري و تبعيد سپهبد فضلالله زاهدي تشكيل ميدهد. گفتني است اردشير زاهدي در سال 1307 در تهران متولد شد، تحصيلات دبيرستان را در كالج آمريكايي بيروت (1325-1323) و دانشگاه را در آمريكا به پايان برد. از سمتهاي اصلي او سفارت ايران در لندن، وزير امور خارجه و آخرين سفير ايران در آمريكا بود. او داماد شاه نيز بوده هرچند اين ازدواج به جدايي انجاميد، اما او 25 سال در كنار و معتمد شاه بود. كتاب با افزون بر صد عكس خانوادگي و عكسهايي از رجال سياسي و نظامي دوران پهلوي همراه است و با نمايه به پايان ميرسد.